Sỏi tiết niệu có thể hình thành do thói quen ăn uống không lành mạnh, nhưng cũng có thể do di truyền.
Hầu hết chất lỏng mà con người tiêu thụ hàng ngày được thận xử lý thành nước tiểu, sau đó chảy vào niệu quản và bàng quang, cuối cùng được bài tiết qua niệu đạo. Sỏi có thể hình thành khi trong nước tiểu có nhiều tinh thể, xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau như thận, niệu quản, bàng quang…
Trong số đó, sỏi canxi là phổ biến nhất. Tzung-Hai Yen, Giám đốc Khoa Độc chất tại Bệnh viện Linkou Chang Gung Memorial, Đài Loan cho biết, 80-90% bệnh nhân hình thành sỏi là do oxalat và canxi photphat. Oxalate là một hợp chất hóa học tạo thành các tinh thể hình kim, được bài tiết qua nước tiểu, gây ra sỏi thận.
Có bốn nguyên nhân phổ biến gây ra sỏi tiết niệu, bao gồm:
Thừa kế trong gia đình: Nếu cha mẹ hoặc người thân có tiền sử bị sỏi, bạn cũng có nhiều khả năng bị sỏi. Một yếu tố nữa là lối sống, thói quen ăn uống của các thành viên trong gia đình thường giống nhau nên nguy cơ mắc sỏi cao.
Chất lượng nước: Nếu nước có nhiều ion canxi thì khi vào cơ thể dễ bị lắng đọng tạo thành sỏi. Vì vậy, người dân cần kiểm tra nguồn nước, có thể dùng máy lọc để loại bỏ tinh thể, hạn chế nguy cơ hình thành sỏi.
Thói quen ăn uống: Người không uống nhiều nước, thích ăn mặn, thịt, thường xuyên uống rượu dễ bị sỏi canxi oxalat. Những người thích ăn thực phẩm giàu purine, chẳng hạn như thịt nội tạng và hải sản, dễ bị sỏi axit uric. Họ cũng dễ bị bệnh gút do nồng độ axit uric cao trong cơ thể. Những người dùng quá nhiều chất bổ sung trong chế độ ăn uống, chẳng hạn như canxi, vitamin C hoặc D, có thể gây ra sỏi.
Bệnh tật và nhiễm trùng: Nhiều nghiên cứu y học cho thấy bệnh nhân sỏi thận thường mắc các bệnh khác bao gồm béo phì, tiểu đường, gút và các bệnh rối loạn chuyển hóa khác. Chế độ ăn của những bệnh nhân này chủ yếu chứa nhiều natri, dầu, đường và purin. Bên cạnh đó, viêm đường tiết niệu do vi khuẩn gram âm cũng dễ hình thành sỏi.
Các yếu tố khác bao gồm sự khác biệt về thời tiết. Vào mùa hè nóng nực, bạn ra nhiều mồ hôi, nếu không bổ sung nước kịp thời rất dễ hình thành sỏi đường tiết niệu.

Uống nước giúp ngăn sỏi tiết niệu tái phát. Hình ảnh: Freepik
Làm thế nào để ngăn ngừa sỏi tái phát?
Khi sỏi hình thành, chúng thường cần được điều trị bằng phẫu thuật hoặc dùng thuốc, có thể mất vài tuần hoặc lâu hơn để loại bỏ. Tuy nhiên, bệnh có nguy cơ tái phát cao nên bạn cần lưu ý những điều sau:
Uống đủ nước: Nghiên cứu từ Tổ chức Thận Quốc gia Hoa Kỳ cho thấy những người sản xuất 2-2,5 lít nước tiểu mỗi ngày, giảm 50% nguy cơ sỏi thận. Vì vậy, bạn nên uống đủ nước để tránh sỏi tái phát.
Thực phẩm thực vật giàu canxi: Các nguồn canxi tốt bao gồm sữa chua, các sản phẩm từ đậu nành, đậu, đậu lăng và các loại hạt. Canxi sẽ liên kết với oxalat trong ruột làm giảm hấp thu oxalat.
Uống nước chanhChanh có citrate, một loại muối trong axit xitric, liên kết với canxi giúp ngăn ngừa hình thành sỏi. Các nghiên cứu cho thấy rằng uống nửa cốc nước chanh pha loãng mỗi ngày hoặc nước ép của hai quả chanh có thể làm tăng citrate trong nước tiểu và giảm nguy cơ sỏi thận.
Kiểm soát natri: Chế độ ăn nhiều natri có thể gây sỏi thận bằng cách tăng lượng canxi trong nước tiểu của bạn. Các hướng dẫn của Hoa Kỳ khuyến nghị mọi người nên hạn chế tổng lượng natri hàng ngày của họ, ở mức 2,3 mg.
Giảm đạm động vậtt: Ăn quá nhiều đạm động vật có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi. Nếu bạn dễ bị sỏi thận, hãy hạn chế ăn thịt hàng ngày.
chi lê (Dựa trên Đại Kỷ Nguyên)