Trẻ cai sữa mẹ sớm, ăn uống không điều độ, biếng ăn, ốm lâu ngày hoặc dị tật bẩm sinh đều có thể bị suy dinh dưỡng nặng nên cha mẹ cần hết sức lưu ý.
Thạc sĩ, bác sĩ Trần Thị Hồng Loan - Hệ thống Phòng khám dinh dưỡng Nutrihome cho biết, suy dinh dưỡng nặng là tình trạng cơ thể trẻ bị thiếu hoàn toàn hoặc phần lớn các chất dinh dưỡng cơ bản như đạm, đường, đạm. glucid), chất béo (fat), năng lượng (calo), vitamin và khoáng chất… Hậu quả là ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển thể chất, tinh thần và trí tuệ của trẻ. Ngoài ra, bé còn bị suy giảm hệ miễn dịch, dễ ốm, nhiễm trùng và khó hồi phục.
Dưới đây là 6 nguyên nhân phổ biến có thể khiến trẻ bị suy dinh dưỡng nặng.
Cai sữa mẹ quá sớm: Bé không được bú mẹ hoàn toàn hoặc cai sữa quá sớm. Trẻ luôn được khuyến cáo bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu. Từ 6 tháng đến hết 24 tháng, nên cho trẻ ăn kết hợp sữa mẹ với thức ăn đặc dạng cháo, bột rau nghiền mịn hoặc cơm nát. Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho bé. Thiếu sữa mẹ, bé bị suy giảm hệ miễn dịch, dễ mắc các bệnh vặt khiến tình trạng thiếu vi chất càng trầm trọng hơn.
Cai sữa quá sớm hoặc quá muộn: Nên cho bé tập ăn dặm khi được 6 tháng tuổi. Đây là thời điểm trẻ sắp trải qua nhiều thay đổi mạnh mẽ về thể chất và tinh thần, cần nhiều năng lượng hơn. Nếu cha mẹ cho bé ăn dặm quá sớm, bé sẽ không hấp thu được đầy đủ các vi chất dinh dưỡng do hệ tiêu hóa còn quá non nớt. Ngược lại, nếu cha mẹ cho trẻ ăn dặm quá muộn sẽ không đáp ứng được nhu cầu dinh dưỡng ngày càng cao của trẻ, dễ dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng nặng.
Trẻ ăn dặm quá sớm hoặc quá muộn cũng dễ bị suy dinh dưỡng. Hình ảnh: Freepik
Trẻ được chăm sóc sai cách: Cha mẹ chưa biết cách lựa chọn thực phẩm một cách khoa học dẫn đến bữa ăn của con không đảm bảo dinh dưỡng. Nhiều trẻ còn ăn quá ít hoặc mẹ quá khắt khe, không dám cho trẻ ăn đa dạng các loại thực phẩm vì sợ trẻ lạ miệng, ăn ít hoặc bị nôn trớ. Việc chỉ cho trẻ ăn lặp đi lặp lại một vài món ăn quen thuộc sẽ khiến trẻ bị mất cân bằng dinh dưỡng.
Trẻ em thường ốm lâu ngày: Nhiều trẻ mắc các bệnh về đường hô hấp, viêm phổi, sởi, kiết lị... kéo dài nhiều tháng để lại nhiều hệ lụy. Bệnh càng kéo dài, trẻ càng mệt mỏi, lừ đừ, biếng ăn. Lâu dần bé sẽ hình thành phản xạ biếng ăn và suy dinh dưỡng trầm trọng. Khi trẻ bị bệnh vặt như nhiễm vi khuẩn, virus (cảm cúm, nhiễm trùng đường tiêu hóa,…), trẻ thường biếng ăn, bỏ bữa. Nếu điều trị bằng kháng sinh cũng có thể khiến trẻ bị nhạt miệng, không còn hứng thú ăn uống.
biếng ăn: Ngoài biếng ăn bệnh lý, trẻ còn biếng ăn do tâm, sinh lý. Cha mẹ thường xuyên la mắng, đe dọa là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng biếng ăn ở trẻ. Trong khi đó, ở độ tuổi mọc răng, trẻ thường bị ngứa lợi, gây bất tiện trong việc nhai nuốt khiến trẻ lười ăn sinh lý. Biếng ăn khiến trẻ thiếu vitamin và khoáng chất cần thiết cho sự phát triển bình thường. Tuy nhiên, ở giai đoạn đầu, cha mẹ thường khó phát hiện nên bệnh kéo dài.
Trẻ bị dị tật bẩm sinhMột số vấn đề bẩm sinh như sinh non, đẻ non, suy dinh dưỡng bào thai, sứt môi, hở hàm ếch, tim bẩm sinh,… cũng có thể khiến trẻ bị suy dinh dưỡng nặng. . Nguyên nhân là do trẻ sẽ gặp khó khăn trong việc ăn uống, khó tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng.
Bác sĩ Hồng Loan cho biết thêm, chế độ ăn cho trẻ suy dinh dưỡng nặng cần được bác sĩ tư vấn sau khi đã thăm khám và thực hiện các chỉ định xét nghiệm cần thiết. Một số lưu ý chung là bữa ăn của trẻ cần chia thành nhiều bữa với hàm lượng calo tăng dần.
Bữa ăn của trẻ suy dinh dưỡng nặng phải có ít nhất 10-15 loại thực phẩm thuộc ít nhất 5 trong 8 nhóm chất (riêng nhóm chất béo là bắt buộc), với hàm lượng tùy theo lứa tuổi và tình trạng suy dinh dưỡng. điều dưỡng. Nhóm thứ nhất gồm các loại lương thực (gạo, ngô, sắn, khoai) cung cấp tinh bột. Nhóm hai gồm các loại hạt và cây họ đậu (hạt vừng, đậu nành, đậu phộng,...). Nhóm 3 gồm sữa và các sản phẩm từ sữa (sữa chua, phô mai,...). Nhóm 4 gồm thịt, cá, hải sản,… cung cấp chất đạm. Nhóm 5 có trứng... cung cấp nhiều protein, vitamin và axit béo.
Nhóm 6 gồm các loại rau củ có màu xanh đậm hoặc đỏ, cam, vàng như cà chua, bí đỏ, cà rốt, rau muống, súp lơ xanh, súp lơ xanh,… cung cấp nhiều vitamin A, B1, B2, B3, B6, B9, B12, C, E, K,… Nhóm 7 có sự xuất hiện của các loại rau củ khác như củ cải, su hào,… cung cấp nhiều khoáng chất và chất xơ. Nhóm 8 gồm nhóm chất béo, ăn phối hợp cả dầu và mỡ động vật.
Ngoài các thực phẩm tự nhiên, trẻ suy dinh dưỡng nặng có thể sử dụng thực phẩm chức năng để bổ sung kịp thời các loại vitamin và khoáng chất mà cơ thể đang thiếu. Cha mẹ có thể cân nhắc cho con uống sữa cao năng lượng (chứa nhiều tinh bột, đạm, béo, vitamin, khoáng chất, chất xơ và calo).
Thu Nguyễn
