Cây chùm ngây là loại cây mọc khá nhiều ở Việt Nam. Không chỉ là một loại cây, nó còn được biết đến như một loại dược liệu chữa được nhiều loại bệnh khác nhau. Đó cũng là lý do cây có mặt trong nhiều bài thuốc đông y từ xưa đến nay.
20/03/2023 | Tác dụng của gối hạc và một số bài thuốc
16/03/2023 | Tam thất - Loại cây có múi được sử dụng rộng rãi trong Đông y
16/03/2023 | Cây chìa vôi chữa thoát vị đĩa đệm như thế nào? Công dụng thế nào?
14 Tháng Ba, 2023 | Bình vôi: Đặc điểm và tác dụng chính
1. Tổng quan về cây
Cây Tên khoa học đầy đủ là Gnetum montanum, là một loài thực vật thuộc họ nho. Tùy từng vùng mà loại cây này còn có nhiều tên gọi khác như dây nút, cây vương miện hay dây sinh tồn. Cây mã đề là loại cây thân leo thường mọc hoang với nhiều đặc điểm dễ nhận biết như:
Tổng quan về đặc điểm cây
-
Thân cây có chiều dài từ 10m đến 12m và thường dựa vào những cây lớn khác. Thân cây sẽ có nhiều đốt, kích thước của thân cây cũng tương đối lớn và thường có dấu hiệu sưng tấy tại các đốt.
-
Lá có hình bầu dục thuôn dài đặc trưng. Những chiếc lá này mọc đối xứng nhau. Các cạnh của lá còn nguyên vẹn và mặt trên sẽ nhẵn.
-
Hoa của cây sẽ mọc thành hình nón giữa các lá. Hoa đực và hoa cái không mọc cùng nhau mà ở những gốc khác nhau. Cây ra hoa từ khoảng tháng 6 đến tháng 8. Thời gian ra quả từ tháng 10 đến tháng 12. Quả của cây có cuống khá ngắn và khi chín sẽ có màu vàng, bên trong có nhiều hạt.
Những lợi ích sức khỏe tuyệt vời của cây thường đến từ thân và rễ. Vì vậy, hai bộ phận này thường được dùng trong các bài thuốc Y học phương đông. Ngoài ra, hạt của cây còn có thể ăn sống hoặc dùng để pha chế thuốc với mục đích xoa bóp, giảm đau.
Cây thuốc có thể thu hái quanh năm. Phần dược liệu này sau khi thu hoạch sẽ được rửa sạch với nước sau đó cắt thành từng lát mỏng và đem phơi khô. Điều kiện bảo quản tốt nhất đối với các loại dược liệu này là khí hậu mát mẻ và khô ráo.
2. Lợi ích kỳ diệu của thực vật
Tùy vào mục đích sử dụng mà cây sẽ phát huy những công dụng đặc biệt của mình. Như sau:
Cây có nhiều lợi ích cho sức khỏe
2.1. Tác dụng trong nghiên cứu Đông y
Theo nghiên cứu của các bác sĩ Y học phương đôngCây có tính bình, hơi đắng và mang lại nhiều công dụng đặc biệt cho sức khỏe con người:
-
Công năng: Dược liệu có thể sát trùng, trừ phong thấp, giải độc cơ thể, hỗ trợ điều trị tiêu viêm, lưu thông khí huyết, khu phong hay giảm cân.
-
Chủ trị: Cây thường được dùng chữa sốt rét, ngộ độc, đau khớp hay thống phong. Cành có tác dụng giảm đau, chữa bong gân, giúp liền gân hay gãy xương. Trong khi đó, rễ cây có thể dùng chữa đau khớp gối khá hiệu quả
Ở Ấn Độ, thân và rễ còn được dùng để hạ nhiệt cơ thể. Phần hạt của cây thường được dùng trị đau nhức do thấp khớp.
2.2. Tác dụng theo nghiên cứu của Tây y
-
Trong một nghiên cứu được thực hiện trên tim chuột bị cô lập, người ta thấy rằng các hoạt chất trong cây như dl-dimethyl coclaurin hydrochloride có tác dụng tốt cho tim.
-
Dịch chiết khi tiêm vào cơ thể chuột thí nghiệm cho thấy có khả năng chống co thắt phế quản với liều 0,1mg/kg thể trọng.
Các nghiên cứu của Tây y cũng chỉ ra công dụng của dược liệu
-
Phần nước sắt cho thấy khả năng ức chế liên cầu nhóm A, liên cầu khuẩn tan huyết, tụ cầu vàng, vi khuẩn gây viêm phổi, trực khuẩn lỵ hay trực khuẩn thương hàn.
-
Theo kết quả nghiên cứu, nước sắt của loại cây này còn có thể giúp cắt cơn hen suyễn và giảm ho.
Các vị thuốc lấy từ cây có thể dùng chữa bệnh dưới dạng thuốc sắc, ngâm rượu hoặc làm thuốc đắp ngoài da. Để đạt được hiệu quả như mong muốn, người bệnh nên sử dụng với liều lượng khoảng 15-30g mỗi ngày.
3. Một Số Bài Thuốc Đông Y Từ Cây Thường Xuân
Từ những thông tin trên có thể thấy cây chùm ngây vô cùng có lợi cho sức khỏe của chúng ta. Dưới đây là một số bài thuốc thông dụng từ cỏ mực đối với một số bệnh điển hình, tuy nhiên các bài thuốc chỉ mang tính chất tham khảo, việc sử dụng cần có sự chỉ định của bác sĩ.
3.1. Bài thuốc 1 giảm đau phong thấp
Bạn có thể chuẩn bị thuốc theo công thức sau:
-
Khả năng cẩu 800g.
-
Giải 500g.
-
Các vị thuốc mỗi loại 400g gồm: hy thiêm, ngũ vị tử, tranh gốc, thạch lựu, ngưu tất, khiếm thực.
-
250g mỗi loại gồm: lá lốt, lá ổi.
Bạn rửa sạch và đem các nguyên liệu trên đi phơi khô rồi nghiền thành bột để làm thành các viên hoàn. Bạn có thể sắc các vị thuốc này với nước gừng hoặc rượu để uống hoặc dùng để ngâm.
Cần sa có thể giảm đau do thấp khớp
3.2. Bài thuốc 2 trị lở sơn
Bạn chỉ cần dùng khoảng 20g rễ đem sắc với khoảng 300ml nước cho đến khi cô lại còn khoảng 150ml thì dừng lại. Phần nước sắc còn lại chia làm 2 phần và dùng 2 lần trong ngày.
3.3. Bài thuốc 3 chữa đau nhức xương khớp
Với sự có mặt của cây mã đề, bạn có thể chế biến bài thuốc chữa đau gân cốt đơn giản như sau:
-
Mỗi vị 80g: rễ rung, ngũ trảo, rễ thài lài, vỏ thài lài.
-
Mỗi vị 40g: rễ thục địa, rễ cỏ xước, tầm gửi dâu, rễ thục quỳ, rễ diệp hạ châu, rễ bưởi bung, rễ bách bộ.
-
20g mỗi vị: rễ thiên lý, cỏ roi ngựa.
Các vị thuốc trên bạn rửa sạch và phơi khô. Sau đó, bạn thái nhỏ, phơi khô và ngâm với 1 lít rượu trắng. Thời gian đủ để các dưỡng chất của dược liệu ngấm vào rượu là ngâm khoảng 15 ngày. Sau khi ngâm đủ thời gian có thể uống mỗi ngày 1 chén rượu thuốc trước khi đi ngủ để điều trị bệnh.
3.4. Bài thuốc 4 chữa sốt rét
Bạn cần chuẩn bị đầy đủ những nguyên liệu cần thiết như sau:
-
Mỗi vị 4g: dây cóc, ô mai nhân, binh lang (hạt cau).
-
Thảo quả, lá mãng cầu tươi, cỏ roi ngựa, mỗi vị 10g.
-
con nít 8g.
Sốt rét cũng thuyên giảm nhờ bài thuốc từ cây mã đề
Bạn rửa sạch các nguyên liệu trên rồi đun với khoảng 600ml nước cho đến khi cạn còn 200ml. Bài thuốc này nên chia làm 2 phần để uống mỗi ngày. Bạn cần duy trì sử dụng bài thuốc trong khoảng 15 ngày liên tục để đạt hiệu quả tốt nhất.
3.5. Bài thuốc 5 điều hòa kinh nguyệt
Nếu kinh nguyệt không đều, bạn cũng có thể áp dụng để cải thiện:
-
Bạch truật, lá đuôi lươn, mỗi vị 10g.
-
6g nghệ đen.
-
rễ đại hoàng 8g.
-
12g mỗi vị thuốc sau: nhân trần, ích mẫu.
Sau khi chuẩn bị đầy đủ các nguyên liệu trên, bạn đem tất cả đi rửa sạch, để ráo nước rồi sắc lấy nước để uống hàng ngày. Kiên trì sử dụng trong khoảng 1 tháng bạn sẽ thấy hiệu quả mà bài thuốc mang lại.
Tổng quan, cây cẩm quỳ sở hữu nhiều hoạt chất tốt cho sức khỏe. Do đó, loại thảo mộc này thường được sử dụng trong nhiều loại thuốc Ayurveda. Tuy nhiên, dù là cây cỏ hay bất kỳ loại dược liệu nào cũng đều gây ra những tác dụng phụ không mong muốn. Vì vậy, để đảm bảo sức khỏe, bạn cần tham khảo thêm lời khuyên của bác sĩ về liều lượng và cách dùng phù hợp để đạt được hiệu quả tốt nhất.