Tôi bị tiểu đường tuýp 2 và đang dùng thuốc. Nếu xét nghiệm đường huyết HbA1c ổn định, dưới 6,5% thì ngưng thuốc, khi vượt quá 6,5% thì uống lại được không? (Lê Hạnh, Kiên Giang)

Phản ứng:

Đái tháo đường là một bệnh mãn tính được đặc trưng bởi lượng đường trong máu cao kéo dài do tuyến tụy không sản xuất đủ insulin hoặc kháng insulin (cơ thể không sử dụng insulin hiệu quả). Người bệnh cần uống thuốc tiểu đường hàng ngày theo chỉ định của bác sĩ.

Ngay cả khi xét nghiệm HbA1c cho thấy lượng đường trong máu trung bình trong khoảng 3 tháng là dưới 6,5%, bệnh nhân không nên ngừng dùng thuốc. Vì ngừng thuốc khiến đường huyết tăng dần nên người bệnh khó nhận biết. Khi đường huyết tăng quá cao, người bệnh gặp các biến chứng cấp tính như tăng áp lực thẩm thấu, nhiễm toan ceton dẫn đến hôn mê... thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Sau khi điều trị nguy kịch, bệnh nhân có thể bị di chứng não. Hơn nữa, khi ngừng thuốc, đường huyết không ổn định (cao, thấp) lâu ngày sẽ làm tổn thương mạch máu, dẫn đến các biến chứng mãn tính như suy thận, mờ mắt...

Để đảm bảo ổn định đường huyết, người bệnh không được ngừng thuốc, cần đi khám định kỳ tại bác sĩ chuyên khoa nội tiết - đái tháo đường để được điều chỉnh liều lượng thuốc phù hợp với mức đường huyết hiện tại. Việc tái khám còn giúp bác sĩ đồng hành cùng bệnh nhân theo dõi đường huyết và kiểm soát các biến chứng.

Người bệnh tiểu đường nên dùng thuốc đúng theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý bỏ thuốc khi đã kiểm soát được đường huyết.  Ảnh: Freepik

Người bệnh tiểu đường nên dùng thuốc đúng theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý bỏ thuốc khi đã kiểm soát được đường huyết. Hình ảnh: Freepik

Có hai loại thuốc trị tiểu đường chính: insulin và thuốc hạ đường huyết đường uống. Nhóm insulin được sử dụng chủ yếu cho người bệnh đái tháo đường týp 1 do tuyến tụy không tạo ra insulin. Bệnh nhân đái tháo đường týp 2 sử dụng insulin trong các trường hợp như: nhiễm trùng, vết thương cấp tính, tăng đường huyết với trạng thái ceton cấp nặng, mất kiểm soát, điều trị bằng đường uống không hiệu quả, đường huyết cao không kiểm soát được bằng đường uống...

Thuốc uống thường dùng cho người bệnh tiểu đường tuýp 2 bao gồm một số nhóm. Metformin và Thiazolidinedione làm giảm lượng glucose mà gan tạo ra, cải thiện cách insulin hoạt động trong cơ thể và làm chậm quá trình chuyển đổi carbohydrate thành đường.

Nhóm thuốc tăng tiết insulin Sulfonylurea, Meglitinides, chủ vận thụ thể GLP-1, ức chế Dipeptidyl peptidase-4 có tác dụng làm chậm quá trình tiêu hóa, kích thích tuyến tụy tiết insulin. Các thuốc này còn ngăn gan giải phóng glucose, tăng tổng hợp glycogen, kéo dài hoạt tính incretin, giảm lượng đường trong máu. Nhóm thuốc làm chậm hấp thu mỡ và glucose từ ruột (ức chế men alpha-glucosidase, ức chế SGLT2) làm giảm tái hấp thu glucose ở ống thận, giúp cơ thể đào thải glucose nên giảm đường huyết. huyết áp và cân nặng. . Kiểm soát cân nặng tốt hơn.

Ngoài việc dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa nội tiết - đái tháo đường, người bệnh cần duy trì chế độ ăn uống khoa học và tập thể dục hàng ngày để kiểm soát cân nặng.

BS.CKII Trần Thúy Ngân
Khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, TP.HCM