Mắc bệnh hiếm gây đột quỵ nhỏ thường xuyên

Ngày 6/2, bà Nguyễn Thị Sáng, 53 tuổi, đến khám tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, TP.HCM và được theo dõi đột quỵ, thường xuyên có cơn thiếu máu não thoáng qua. Có những lúc bà bị tê yếu chân tay rồi khỏi và sinh hoạt bình thường nhưng sau đó lại bị lại.

ThS.BS.CKII Mai Hoàng Vũ (Khoa Ngoại Thần kinh, Trung tâm Phẫu thuật Thần kinh) chỉ định bệnh nhân chụp MRI (cộng hưởng từ) và DSA (chụp mạch máu kỹ thuật số). Kết quả cho thấy tắc động mạch cảnh hai bên, hẹp động mạch não trước và não giữa hai bên. Các bác sĩ kết luận bệnh nhân mắc bệnh Moyamoya gây thiếu máu não và có nguy cơ đột quỵ. Đây là một căn bệnh hiếm gặp với tỷ lệ mắc bệnh ở Hoa Kỳ là khoảng 10 bệnh nhân trên 100.000. Mỗi năm tại một số bệnh viện ở Việt Nam chỉ phát hiện 1-2 trường hợp.

Bác sĩ Hoàng Vũ cho biết, bệnh nhân đã được phẫu thuật bắc cầu động mạch não phải một lần, tần suất thiếu máu não phải giảm nhưng dự báo có thể tắc hoàn toàn động mạch não trái trong thời gian tới. Vì vậy, bệnh nhân nhanh chóng được chỉ định phẫu thuật, nối mạch máu giúp lưu thông lên não, ngăn ngừa đột quỵ xảy ra.

Theo ThS.BS.CKII Chu Tấn Sĩ (Trưởng khoa Phẫu thuật Thần kinh) cho biết, có 2 phương pháp điều trị bệnh Moyamoya. Điều trị nội khoa là sử dụng aspirin hoặc một số chất làm loãng máu khác để ngăn ngừa đột quỵ, tuy nhiên, không hiệu quả. Với điều trị ngoại khoa, phương pháp hiện đại hiện nay là phẫu thuật bắc cầu động mạch não (Bypass), lấy một động mạch ngoài để nối với não, giúp tái tưới máu não. Từ đó, chất lượng cuộc sống của bệnh nhân được cải thiện, loại bỏ nguy cơ đột quỵ trong tương lai gần.

Để ca mổ an toàn, hiệu quả, các bác sĩ kết hợp ứng dụng kính vi phẫu hiện đại và kính robot, hiển thị hình ảnh phóng đại lớn, sắc nét trên màn hình. Điều này là cần thiết với các mạch máu rất nhỏ trong não khó nhìn thấy bằng mắt thường. Các bác sĩ đã khâu trực tiếp động mạch ngoài sọ vào động mạch não. Lấy động mạch thái dương nông bên ngoài vỏ não, sau đó mở hộp sọ và tìm thấy động mạch não giữa được nối với nhau bằng một sợi chỉ rất mảnh. Theo các bác sĩ, rất ít bệnh viện ở Việt Nam có thể thực hiện được kỹ thuật Bypass trong điều trị bệnh Moyamoya vì kỹ thuật này đòi hỏi tay nghề cao và kính vi phẫu.

Sau phẫu thuật, bệnh nhân được dùng thuốc làm loãng máu để duy trì lượng máu lưu thông trong não trong khoảng 1-3 tháng. Sau đó, bác sĩ thăm khám, chụp phim kiểm tra lưu lượng máu não để xem xét ngừng thuốc cho bệnh nhân.

Bác sĩ Tấn Sĩ cho biết thêm, bệnh Moyamoya được người Nhật phát hiện đầu tiên, biểu hiện bằng thiếu máu não, xuất huyết não, bệnh thần kinh và một số biểu hiện khác như đau đầu kéo dài, giảm trí nhớ. , chóng mặt... Trong đó, thiếu máu não chiếm tỷ lệ cao nhất, kế đến là xuất huyết não và các biểu hiện thần kinh khác.

Bệnh Moyamoya thường xuất hiện ở độ tuổi từ 10-14 tuổi (đối với nam), 20-25 tuổi (đối với nữ), và 50-55 tuổi ở cả nam và nữ. Trong đó tỷ lệ mắc bệnh ở nữ giới cao hơn nam giới. Khi lượng máu lên não không đáp ứng đủ nhu cầu của não, biểu hiện ra ngoài là chân tay yếu, nói khó.

“Những người có biểu hiện này cần đi khám để xem có tắc nghẽn mạch máu não hay không và loại trừ các bệnh như dị dạng mạch máu não, phình mạch não, u não… khá giống Moyamoya nếu không được điều trị. Mức độ hẹp động mạch não tiến triển gây tắc động mạch não, dẫn đến đột quỵ”, TS.

Nguyên nhân chính của bệnh Moyamoya vẫn chưa được biết. Một số yếu tố nguy cơ có liên quan đến di truyền như hội chứng Down, bệnh đa hồng cầu nguyên phát...

* Tên nhân vật đã được thay đổi.

Minh Anh