Ho là phản xạ bình thường của cơ thể giúp chúng ta tống xuất mầm bệnh, dị vật ra khỏi đường thở. Tuy nhiên, không phải loại thuốc ho nào cũng hiệu quả như nhau. Để hiểu rõ hơn về thuốc ho cũng như thời điểm thích hợp sử dụng các loại thuốc này, mời bạn đọc tham khảo thông tin dưới đây.
20/03/2023 | Ho có đờm xanh báo hiệu bệnh gì?
20/03/2023 | Những biến chứng của bệnh ho gà cần cảnh giác
10/03/2023 | Ho khan kéo dài là bệnh gì và cách cải thiện hiệu quả?
1. Ho phản ánh điều gì?
Thực chất, ho là phản xạ tự nhiên của cơ thể khi có tác nhân lạ gây tắc nghẽn hoặc kích ứng niêm mạc đường thở. Cụ thể, ho có đờm thường là biểu hiện của việc xuất hiện các chất tiết đặc quánh làm tắc nghẽn yết hầu. Ho khan thường xuất phát từ việc niêm mạc họng bị kích ứng bởi bụi, khói, virus.
Đối với những trường hợp ho nhẹ, người bệnh chưa cần dùng thuốc ho ngay mà để cơ thể hình thành cơ chế đào thải tác nhân gây ra các triệu chứng này bằng cách ho. Trừ trường hợp ho gây khó thở, ảnh hưởng đến giấc ngủ và sinh hoạt hàng ngày thì mới nên cân nhắc dùng thuốc ho.
Ho là phản xạ tự nhiên của cơ thể giúp tống mầm bệnh ra khỏi đường hô hấp
2. Phân loại thuốc ho
Tùy vào tình trạng ho là ho khan hay ho có đờm mà người bệnh sẽ có 2 lựa chọn như sau:
2.1. Bài thuốc trị ho có đờm
Các thuốc này có tác dụng chính là giúp long đờm, gồm 2 loại:
Kẹo cao su:
Nó hoạt động bằng cách hòa tan chất nhầy hình thành bên trong đường thở, do đó làm loãng đờm để dễ tống xuất ra ngoài. Tuy nhiên, các loại thuốc này cũng gây ra tác dụng phụ ảnh hưởng đến niêm mạc dạ dày nên không phù hợp với người bị viêm dạ dày. Một số loại thuốc ho long đờm thường được khuyên dùng là Bromhexine, N-acetyl cysteine, mecysteine, carbocysteine, mucothiol…
Thuốc làm giảm độ nhạy của thụ thể ho ngoại vi:
Các loại thuốc này có tác dụng hạn chế xuất tiết và giảm triệu chứng ho. Chi tiết:
-
Các loại thuốc giúp kiểm soát các thụ thể kích thích đường thở, chẳng hạn như guaiacol, terpine hoặc eucalyptol. Tất cả đều ở dạng tinh dầu có tác dụng kháng khuẩn. Riêng trẻ em dưới 30 tháng tuổi không được dùng guaiacol;
-
Thuốc giãn phế quản: Đây là cơ chế làm giảm bài tiết chất nhầy và tác dụng này thường thấy ở tiotropium và ipratropium.
2.2. Thuốc trị ho khan
Thuốc ho khan không áp dụng cho trường hợp ho có đờm. Chẳng hạn trong trường hợp viêm phế quản, phản xạ ho sẽ giúp tống đờm ra ngoài cơ thể nên đây được coi là phản xạ có ích nên không cần dùng thuốc ho.
Thuốc trị ho khan cũng được chia thành nhiều loại như sau:
Thuốc giảm ho ngoại vi:
Công dụng chính của các loại thuốc này là giúp kiểm soát và giảm độ nhạy cảm của các thụ thể ho trong đường thở:
-
Nhóm thuốc làm tê dây thần kinh kiểm soát cơn ho: bupivacaine, bạc hà cay (methol), lidocain và benzonatate;
-
Nhóm thuốc bảo vệ thụ cảm vùng hầu họng, hỗ trợ giảm ho: glycerol, mật ong, siro đường mía.
Tùy theo ho khan hay ho có đờm mà dùng loại thuốc thích hợp.
Thuốc giảm ho trung ương:
-
Codein: Đây là một dẫn xuất thuốc phiện có tác dụng ức chế trung tâm kiểm soát ho nhưng có thể làm đặc và khô đờm. Do đó, codeine chỉ nên được sử dụng cho những người bị ho khan, như một loại thuốc giảm đau nhẹ. Codein không dùng cho các trường hợp suy hô hấp, bệnh gan, người mẫn cảm với các thành phần của thuốc, phụ nữ có thai và trẻ em dưới 1 tuổi;
-
Pholcodin: tốt gấp 1,6 lần codein và ít tác dụng phụ;
-
Dextromethorphan: Cơ chế hoạt động của thuốc tương tự như codein nhưng chứa ít chất an thần hơn, không gây nghiện và không giúp giảm đau. Thuốc có tác dụng đối với trường hợp ho khan mãn tính nhưng không dùng cho trẻ em dưới 2 tuổi, người dị ứng với các thành phần của thuốc hoặc đang sử dụng thuốc ức chế MAO. Đặc biệt người có tiền sử dị ứng, hen suyễn, suy hô hấp cần thận trọng khi dùng Dextromethorphan;
-
Noscapine: công dụng, cách dùng, tác dụng phụ của Noscapine cũng tương tự như Dextromethorphan. Thêm một lưu ý nữa là Noscapine không được dùng cho phụ nữ có thai.
Thuốc kháng histamin:
Công dụng chính của thuốc kháng histamin thế hệ thứ nhất ngoại biên và trung ương là làm dịu các phản ứng dị ứng. Vì vậy, thuốc thường được dùng cho các trường hợp ho khan do kích ứng, dị ứng, đặc biệt là ho khan về đêm. Tuy nhiên, nhóm thuốc này thường gây buồn ngủ. Thuốc kháng histamin H1 dùng để điều trị ho khan bao gồm Diphenhydramine, Alimemazine.
Việc sử dụng các loại thuốc ho trên nên theo sự chỉ định của bác sĩ. Đặc biệt với phụ nữ mang thai, nếu tình trạng ho không cải thiện thì nên đi khám để có biện pháp khắc phục. Ngay cả trước khi chữa ho bằng phương pháp dân gian, bà bầu cần lắng nghe lời khuyên từ các chuyên gia y tế để đảm bảo không ảnh hưởng đến thai nhi.
3. Bài thuốc ho theo kinh nghiệm dân gian
Đối với những trường hợp ho nhẹ trong vài ngày, không kèm theo các triệu chứng nghiêm trọng khác thì người bệnh không cần sử dụng thuốc Tây. Thay vào đó, hãy tích cực điều chỉnh thời gian biểu, chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh hơn, tránh ăn đồ lạnh, dễ gây kích ứng, nhớ giữ ấm cơ thể. Ngoài ra, cần vệ sinh mũi họng hàng ngày và áp dụng các bài thuốc dân gian để trị ho như:
-
Sử dụng mật ong và gừng: chuẩn bị 1 củ gừng tươi và nướng cho đến khi lớp vỏ bên ngoài cháy xém, sau đó cạo sạch lớp vỏ cháy. Giã nát gừng, trộn gừng với 2-3 thìa mật ong. Sau đó ngậm hỗn hợp trong miệng và nuốt từ từ;
-
Chanh/quất hấp mật ong: Chanh hoặc quất rửa sạch, cắt miếng (không bỏ vỏ) rồi cho 2-3 thìa mật ong vào, hấp cách thủy 10-15 phút. Cho một lát chanh/quất vào họng và nhai để giảm ho;
-
Sử dụng lá húng chanh: lấy một ít lá húng chanh, rửa sạch, giã nát lá này, chắt lấy nước và uống khoảng 2 lần trong ngày.
Trà chanh mật ong cũng giúp trị ho rất tốt
Như vậy, có rất nhiều loại thuốc ho với công dụng, liều lượng và phân nhóm khác nhau. Tùy theo tính chất của cơn ho mà người bệnh sẽ được điều trị bằng loại thuốc phù hợp. Nếu đã áp dụng các cách điều trị tại nhà trên mà tình trạng ho vẫn không cải thiện, bạn có thể đến khám tại chuyên khoa Hô hấp - Bệnh viện Đa khoa SK&DD để được thăm khám, chẩn đoán và tư vấn. điều trị cụ thể. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào khác, xin vui lòng liên hệ với chúng tôi SK&DD qua đường dây nóng 1900 56 56 56 .
