Lượng đường trong máu cao có thể gây nhiễm toan ceton (máu có tính axit) do không nhận đủ insulin, bỏ bữa..., với các triệu chứng như khát nước, khô miệng, đi tiểu nhiều lần, nôn mửa.
Nhiễm toan ceton do tiểu đường (DKA) là một biến chứng nguy hiểm. Tình trạng này xảy ra khi gan bắt đầu phân hủy chất béo với tốc độ nhanh để chuyển hóa nó thành nhiên liệu gọi là xeton, làm cho máu có tính axit.
Insulin cho phép glucose (đường) đi từ máu vào các tế bào của cơ thể. Khi các tế bào không nhận được lượng glucose cần thiết, gan sẽ bắt đầu đốt cháy chất béo để lấy năng lượng thay thế. Quá trình này tạo ra xeton. Khi xeton được sản xuất và tích tụ quá nhanh, chúng có thể gây độc cho cơ thể.
Ketosis thường phát triển chậm, nhưng khi đạt đến một mức độ nhất định, nó sẽ đe dọa tính mạng trong vòng vài giờ. Các dấu hiệu cảnh báo đầu tiên là cực kỳ khát nước hoặc rất khô miệng, đi tiểu thường xuyên, nồng độ glucose (đường trong máu) cao, nồng độ ketone cao trong nước tiểu. Dần dần sẽ xuất hiện các triệu chứng khác như: lúc nào cũng cảm thấy mệt mỏi; da khô hoặc đỏ bừng; buồn nôn, nôn hoặc đau dạ dày; Hụt Hơi; hơi thở trái cây; khó chú ý, nhầm lẫn; nhức đầu, cứng cơ, hoặc đau nhức. Một số biến chứng có thể phát sinh sau nhiễm toan ceton như phù não (tích tụ chất lỏng trong não), ngừng tim, suy thận.
Nôn mửa, mệt mỏi, khát nước... là những triệu chứng thường gặp khi lượng đường trong máu tăng cao. Hình ảnh: Freepik
k. Những người mắc bệnh tiểu đường loại 2 cũng có thể bị nhiễm toan ceto với các tác nhân bao gồm lượng đường trong máu không được kiểm soát trong thời gian dài, thiếu thuốc, bệnh nặng hoặc nhiễm trùng.
Nhiễm virus hoặc vi khuẩn như viêm phổi, nhiễm trùng đường tiết niệu và nhiễm trùng huyết có thể gây nhiễm toan ceton. Nhiễm trùng cũng có thể khiến cơ thể sản xuất một số hormone như adrenaline hoặc cortisol có tác dụng chống lại tác dụng của insulin. Nếu cơ thể không đáp ứng, nó có thể kích hoạt gan sản xuất xeton để bù đắp cho nhu cầu này.
Bệnh tim mạch, đặc biệt là đau tim (đau tim), hiếm khi khiến những người mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ nhiễm toan ceton. Tuy nhiên, tình trạng này có thể làm trầm trọng thêm bệnh tim và gây ra các biến chứng tim phổi bao gồm phù phổi và suy hô hấp.
Bệnh nhân tiểu đường không nên nhịn ăn quá 5 hoặc 6 giờ. Bỏ bữa làm mất cân bằng giữa lượng thức ăn ăn vào và sản xuất insulin. Không ăn đủ calo có thể khiến lượng đường trong máu cao hoặc thấp một cách nguy hiểm, làm cho máu có tính axit.
Những người mắc bệnh tiểu đường có thể ngăn ngừa nhiễm toan ceton bằng một số biện pháp như uống thuốc theo chỉ định, theo dõi chặt chẽ lượng đường trong máu, ăn uống cân bằng, uống đủ nước và tập thể dục thường xuyên. Bệnh nhân nên đến bệnh viện khi nhận thấy các triệu chứng nhiễm toan ceton hoặc đường huyết cao kéo dài (trên 300 mg/dL). Một số loại thuốc cũng có thể gây ra các phản ứng kích hoạt nhiễm toan ceton.
Kim Uyên
(Dựa trên sức khỏe tốt)
