Tôi phát hiện mình bị tiểu đường cách đây 3 tháng, nhưng tôi lại thích ăn trái cây khô, ngọt. Tôi nghe nói bệnh nhân này phải kiêng đồ ngọt, hạn chế trái cây sấy khô. Thê nay đung không? (Lan Phương, 36 tuổi, Long An)
Phản ứng:
Trái cây sấy khô chứa lượng chất xơ, vitamin và khoáng chất cao gấp 3,5 lần so với trái cây tươi nên một khẩu phần ăn có thể cung cấp một lượng lớn chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe... Trái cây sấy khô Trái cây sấy khô sẽ có những thay đổi về thành phần như: mất nước so với trái cây tươi, mất vitamin trong quá trình chế biến, đặc biệt là vitamin C. Đường và một số khoáng chất cũng ít bị giảm đi sau khi sấy khô, nhưng lượng chất dinh dưỡng và chất xơ được giữ lại hoàn toàn.
Các sản phẩm trái cây sấy khô, trái cây chế biến bị mất nước, lượng đường bị cô đặc khiến hàm lượng đường tăng lên. Ngoài ra, các nhà sản xuất thực phẩm trái cây sấy khô còn cho thêm đường hoặc siro vào trái cây trước khi sấy để trái cây sấy ngọt và hấp dẫn hơn.
Người tiểu đường cần theo dõi lượng đường, calo hay carbs khi ăn trái cây sấy khô để kiểm soát lượng đường trong máu và tránh nguy cơ biến chứng nguy hiểm. Người bình thường có thể tiêu thụ từ 1,5-2 cốc trái cây tươi mỗi ngày hoặc 1/2 cốc trái cây sấy khô, nhưng bệnh nhân tiểu đường chỉ nên ăn cỡ nắm tay. Một cốc nho khô có 116 g đường và 520 calo, gấp 5 lần so với nho tươi, trong khi nho tươi có 23 g đường và 104 calo. Trong 2 thìa trái cây sấy khô như nho khô, mận khô, sung, chà là... chứa khoảng 15 g carbohydrate.
Người tiểu đường nên chọn trái cây sấy khô không thêm đường; không thêm muối. Quá nhiều muối trong cơ thể có thể làm tăng huyết áp và bệnh tim. Các sản phẩm trái cây sấy khô nếu chứa chất tạo ngọt vượt quá giới hạn cho phép có thể gây ra bệnh tim mạch, tiểu đường hay nhiều vấn đề sức khỏe khác.

Trái cây sấy khô chứa nhiều đường nên có thể làm tăng lượng đường trong máu. Hình ảnh: Freepik
Trái cây sấy khô có hàm lượng calo cao hơn trái cây tươi nên dù ăn một lượng nhỏ trái cây vẫn khiến cơ thể dư thừa calo dẫn đến nguy cơ tăng cân cao. Vì vậy, người bệnh nên đọc kỹ thành phần dinh dưỡng và các thông tin liên quan trên nhãn bao bì của sản phẩm trước khi sử dụng.
Một số cơ sở sản xuất sử dụng SO2 (lưu huỳnh dioxit), một loại khí có mùi khó chịu do than đá hoặc dầu đốt tạo ra, để khử trùng, tẩy trắng hoặc bảo quản thực phẩm. Một số cơ sở sử dụng SO2 để giữ màu sắc tự nhiên, hương vị trái cây ít bị thay đổi, tăng thời gian bảo quản. Thực phẩm chứa nhiều chất này có thể gây ra các triệu chứng như đau bụng, buồn nôn, thậm chí dị ứng với sulfur dioxide, có thể dẫn đến tử vong.
Bên cạnh chế độ ăn uống điều độ, người bệnh nên kết hợp luyện tập thể dục thể thao ít nhất 30 phút mỗi ngày để tăng cường sức đề kháng, bảo vệ sức khỏe tốt hơn.
BS.CKII Trần Thùy Ngân
Khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM